Ở lứa tuổi này, trẻ nhỏ vẫn còn rất nhiều sự ngây thơ và khờ dại, vẫn chưa thể đủ nhận thức và kinh nghiệm để có thể đối mặt, xử lý với hầu hết các vấn đề khó khăn xảy ra xung quanh cuộc sống. Bên cạnh đó, suy nghĩ của trẻ vẫn còn non nớt, khá chủ quan và nhạy cảm nên cần được quan tâm, chăm sóc cẩn thận. Các bậc phụ huynh cần phải hiểu và nắm rõ các đặc điểm tâm lý của trẻ lứa tuổi mầm non để có thể dễ dàng hơn trong việc hỗ trợ, chăm sóc và tạo cho trẻ môi trường phù hợp để phát triển toàn diện hơn. Dựa vào các nghiên cứu khoa học và những thông tin khảo sát thực tế thì trẻ lứa tuổi mầm non sẽ có một số đặc điểm phát triển tâm lý nổi bậc như: 1. Trẻ mầm non có tâm lý hay tò mò, thích khám phá Tâm lý chung của hầu hết những đứa trẻ đang ở lứa tuổi mầm non đó chính là luôn thích khám phá và hay tò mò về mọi thứ đang diễn ra xung quanh. Bạn sẽ dễ bắt gặp và thường xuyên lắng nghe các câu hỏi vì sao, tại sao, cái gì thế của trẻ nhỏ khi nhìn thấy một sự vật, hiện tượng mới lạ nào đó đang xảy ra. Trẻ nhỏ trong giai đoạn này luôn cảm thấy hứng thú và dễ bị hấp dẫn bởi những điều mới mẻ xuất hiện xung quanh cuộc sống hoặc những hình ảnh, video mới lạ mà trẻ vô tình nhìn thấy trên sách vở, điện thoại. Điều này có thể khiến cho các bậc phụ huynh cảm thấy phần nào khó chịu bởi việc con đặt ra quá nhiều câu hỏi và hỏi liên tục.2. Trẻ luôn muốn trở thành trung tâm của mọi sự chú ý Thích trở thành trung tâm, luôn muốn nhận được sự chú ý của mọi người xung quanh chính là đặc điểm phát triển tâm lý thường gặp ở những trẻ nhỏ lứa tuổi mầm non. Trẻ luôn muốn làm mọi thứ để thu hút sự chú ý của tất cả mọi người, luôn muốn mình chính là nhân vật quan trọng nhất của mỗi câu chuyện, mỗi cuộc gặp gỡ. Điều này cũng đồng nghĩa với việc trẻ muốn nhận được nhiều sự quan tâm hơn từ ba mẹ, ông bà và những người bên cạnh. Trẻ muốn khẳng định giá trị của bản thân và muốn có được cái “tôi” riêng của mình. Tuy nhiên, điều này có thể khiến cho nhiều người nghĩ rằng trẻ ích kỷ, luôn muốn giành phần hơn cho chính mình. Ở giai đoạn này, các bậc phụ huynh có thể thường xuyên bắt gặp tình trạng trẻ nghịch ngợm, phá phách và đôi khi có những biểu hiện bốc đồng, nhạy cảm, khóc lóc dữ dội. Hoặc một số trường hợp trẻ không biết nhường nhịn, thường xuyên bắt nạt bạn bè, giành giật đồ đạc của người khác khiến nhiều bậc ba mẹ cảm thấy đau đầu. Tuy nhiên, đây không hẳn là biểu hiện của sự hư hỏng hay ích kỷ mà đó có thể là những cách mà trẻ dùng để thu hút sự quan tâm của người khác. 3. Trẻ mong muốn có được nhiều sự yêu thương Bất kỳ đứa trẻ nào cũng mong muốn nhận được nhiều sự yêu thương từ ba mẹ và những người thân thiết xung quanh. Đặc biệt là những trẻ vừa bước vào lứa tuổi mầm non, khi bỡ ngỡ tiếp xúc với môi trường học tập mới, gặp gỡ với nhiều người bạn mới sẽ khiến cho trẻ dễ hình thành tâm lý sợ sệt, lo lắng việc bị bỏ rơi và không còn được yêu thương, nuông chiều. Do đó, nhiều trẻ khi đến tuổi đi học sẽ có xu hướng khóc lóc, chống đối và không muốn đến trường vì trẻ vẫn thích được ở trong vòng tay yêu thương của ba mẹ. Lúc này trẻ rất cần sự quan tâm, chăm sóc và lắng nghe, che chở từ gia đình, rất cần sự động viên, thân thiết bởi thầy cô và các bạn học. Lúc này trẻ nhỏ sẽ trở nên vô cùng nhạy cảm, đặc biệt là với những lời la mắng, phê bình và trách phạt của ba mẹ, thầy cô. Vì thế, các bậc phụ huynh cũng nên hiểu và cố gắng giữ bình tĩnh, sử dụng những lời lẽ khuyên bảo, dạy dỗ nhẹ nhàng để giúp con có thể lắng nghe, thấu hiểu và điều chỉnh tốt những lỗi sai, những hành vi, biểu hiện chưa phù hợp của bản thân. 4. Trẻ có nhiều xu hướng thích sự tự lập Trẻ từ 3 đến 6 tuổi sẽ bắt đầu có xu hướng muốn trở nên tự lập, trẻ muốn tự hoàn thành các công việc của bản thân, chứng tỏ bản lĩnh và giá trị của chính mình. Tâm lý chung của trẻ giai đoạn mầm nôn đó chính là muốn trở thành người trưởng thành, muốn được tự quyết định và lựa chọn mọi thứ dựa theo sở thích, ý muốn của bản thân. Nếu như giai đoạn trước, trẻ thường xuyên phải nhờ đến sự giúp đỡ của ba mẹ và người thân thì sau khi đến trường, được gặp gỡ nhiều bạn bè, được giáo dục các kỹ năng sống thì trẻ sẽ có xu hướng muốn tự lập hơn. Ba mẹ có thể nhận thấy sự phát triển của trẻ thông qua việc trẻ muốn tự ăn, tự vệ sinh cá nhân, tự mặc quần áo, tự đi ngủ,…Trẻ bắt đầu có sự quan sát đối với những hoạt động xảy ra xung quanh cuộc sống và có xu hướng bắt chước, học theo những hành động của người lớn. Tuy nhiên, đôi khi trẻ cũng có thể trở nên ương bướng, luôn thích làm mọi thứ dựa trên mong muốn của bản thân và thiếu sự lắng nghe, tiếp thu từ mọi người. Ba mẹ cũng không nên quá bảo bọc hoặc cố gắng chen vào những công việc mà trẻ đang thực hiện. Thay vào đó, hãy luôn động viên và khuyến khích con trải nghiệm nhiều hơn nữa, đồng thời cũng sẽ luôn bên cạnh, quan sát và chỉ bảo cho con một cách tốt nhất. 5. Trẻ mầm non bắt đầu phát triển ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp Mầm non là giai đoạn phát triển vượt bậc về ngôn ngữ, kỹ năng giao tiếp của mỗi đứa trẻ. Trong thực tế, ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ, trẻ nhỏ đã có những phản ứng với âm thanh, ngôn ngữ bên ngoài. Trong quá trình lớn lên trẻ cũng đã có được sự hình thành về nhận thức và có thể giao tiếp cơ bản. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn mầm non, trẻ sẽ bắt đầu phát triển mạnh mẽ về ngôn ngữ, kích thích nhu cầu được tương tác, giao tiếp xã hội. Việc phải học tập trong môi trường mới, gặp gỡ nhiều bạn bè, thầy cô đòi hỏi trẻ phải dần gia tăng ngôn ngữ, phát triển tốt về khả năng giao tiếp, kết nối cộng đồng. Lúc này trẻ nhỏ cũng sẽ dần biết cách quan sát và học hỏi tốt từ bên ngoài, trẻ có thể ghi nhớ và bắt chước ngôn ngữ, cách ứng xử của mọi người xung quanh hoặc thông qua những bộ phim, nhưng tình huống có trong sách vở. Việc phát triển ngôn ngữ giúp trẻ nhỏ nâng cao khả năng giao tiếp, dễ dàng tạo dựng được các mối quan hệ lành mạnh, thân thiết bên ngoài. 6. Trẻ dần phát triển ý thức và tính cách cá nhân Một trong những đặc điểm phát triển tâm lý ở trẻ lứa tuổi mầm non mà chúng ta không nên bỏ qua đó chính là sự hình thức ý thức và tính cách cá nhân ở mỗi đứa trẻ. Lúc này trẻ sẽ dần xuất hiện những sở thích, những chính kiến riêng của mình về các hoạt động đời sống. Trẻ có thể dần học hỏi và bắt chước theo những cử chỉ, lời nói, cách ăn mặc của những người mà trẻ yêu thích. Đồng thời, trẻ cũng sẽ biết cách đưa ra quan điểm cá nhân của mình, biết lựa chọn theo sở thích và mong muốn có được sự tôn trọng của mọi người.
